اغلب مردم تمایل دارند تا دست کم چیزی را در زندگی خود تغییر دهند. اما یافتن انگیزه برای شروع این تغییر می تواند چالشی حائز اهمیت باشد. این به شما کمک می کند تا درک کنید که ایجاد انگیزه برای شما دارای چه معنایی است، بنابراین می توانید مسیرهای ایجاد انگیزه را برای خود پیدا کنید. انگیزه محرکی برای دستیابی به اهداف و نیازمندی های شماست و تحت تأثیر برخی موارد قرار دارد که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد:
- کمّیت و کیفیت اهداف شما در چه سطحی است
- چیزی که می خواهید به دست بیاورید چیست
- به لحاظ شخصی چه انتظاری از برآورده شدن تمایلات خود دارید
انگیزه از جهاتی نیز دارای اهمیت است که عبارتند از:
- اهدافی را برای شما فراهم می کند که در جهت رسیدن به آنها تلاش کنید
- به شما کمک می کند مشکلاتتان را حل کنید
- به شما کمک می کند عادت های قدیمی را تغییر دهید
- به شما کمک می کند تا با چالش ها و فرصت ها کنار بیایید
اغلب افراد با عوامل انگیزشی دست و پنجه نرم می کنند، اما اگر مشکلات بهداشت روانی مانند افسردگی یا اضطراب داشته باشید، این مسئله شما را با چالش جدی تری مواجه می کند. در این خصوص نیز مواردی دارای اهمیت است که در اینجا به آن ها اشاره کرده ایم:
- برای خود یک هدف خاص و قابل دستیابی تعیین کنید.
- به این فکر کنید که چگونه این هدف را در زندگی خود بگنجانید، چه کاری برای تحقق آن باید انجام دهید و سپس یک بازه زمانی (مثلاً یک هفته) برای آن تعیین کنید.
- هدف خود را به کارهای کوچک و آسان تقسیم کنید و برای آن ها یادآوری های منظمی را طراحی کنید.
- از خانواده و دوستان خود به عنوان پشتیبان استفاده کنید و در مورد اهداف خود با آنها صحبت کنید و از آن ها بخواهید تا شما را در ایجاد انگیزه یاری دهند.
برخی راههای ایجاد انگیزه
- با استفاده از دفترچه خاطرات یا برنامهای در جهت یادآوری، هدف خود را به عنوان بخشی از برنامه روزمره خود درآوردید.
- صحبت با خود نگاهی مثبت در کنترل افسردگی یا اضطراب بسیار مهم و موثر است. به جای گفتن «نمی توانم»، بگویید «می توانم امتحان کنم».
- آگاهی ذهنی به شما در آرامش و تمرکز کمک می کند.
- ارتباطات گروهی داشته باشید یا به یک گروه پشتیبانی بپیوندید. گروه های پشتیبانی می توانند به اندازه کمک های حرفه ای موثر باشند.
- وقتی مرحله یا هدفی را به پایان رساندید، برای خود پاداشی در نظر بگیرید و مشوق خود باشید.
راه هایی برای حفظ انگیزه
- اهداف و پیشرفت خود را مرتباً مرور کنید. دیدن پیشرفت به خودی خود انگیزه و محرک بزرگی است، همچنین عزت نفس شما را بهبود می بخشد.
- به تعیین اهداف جدید ادامه دهید. به این فکر کنید که می خواهید هفته آینده، ماه آینده و سال آینده به چه چیزهایی برسید. هر بار یک هدف را محقق کنید تا احساس خستگی نکنید.
- محرکها را به منظور حفظ انگیزه تداوم ببخشید. 3 ماه طول می کشد تا به یک تحول جدید عادت کنید، بنابراین حفظ محرکها و روتین کردن آنها کمک می کند تا با گذشت زمان این عادات حالتی خودکار به خود بگیرند.
- افراد حرفه ای و مربیان را مورد شناسایی قرار دهید. مربی کسی است که در تحولی که قصد ایجاد آن را دارید باتجربه است. یافتن گروه های اجتماعی یا پشتیبان با تمایلات مشابه شما به شما در یافتن مربی کمک کند.
- با افراد مثبت اندیش در یک گروه قرار بگیرید. دوستان و خانوادهای با نگاه مثبت، موجب تقویت رویکردهای مثبت شما می گردد که به مدیریت علائم افسردگی و اضطراب نیز کمک می کند.
- برای بهبود سلامت روان خود از ورزش به عنوان یکی از اهداف روزمره خود بهره ببرید.
در صورت از دست دادن انگیزه چه باید کرد؟
عقب نشینی یک واکنش طبیعی است، اما ایجاد انعطاف پذیری می تواند به شما کمک کند در همان جایی که متوقف شده اید ادامه دهید و آن را از سر بگیرید. در اینجا چند نکته وجود دارد که به شما کمک می کند انگیزه خود را دوباره احیا کنید:
- اهداف خود را مرور کنید و ببینید آیا آنها در بازه زمانی تعیین شده شما واقع بینانه هستند یا خیر. شاید لازم باشد هدف خود را بیشتر به اهداف کوچکتر و قابل دستیابی تقسیم کنید.
- به خود یادآوری کنید که از همان ابتدا چرا به دنبال انگیزه بودید و می خواستید به هدفی دست یابید.
- از دیگران به عنوان منبع انگیزه استفاده کنید. از خواندن کتاب، صحبت با مربی یا دوستان یا خانواده خود که به اهداف مشابه شما نزدیک هستند الهام بگیرید.
- گاهی اوقات نیز فقط باید کمی استراحت کنید و دوباره شروع کنید.
ایجاد انگیزه دارای کاربردها و مزیت های گوناگونی است. ولی آگاهی نسبت به شیوه بکارگیری و مواردی که امکان دارد بر آن موثر باشد می تواند از جهات مختلفی حائز اهمیت باشد.
درک و آگاهی نسبت به انگیزه می تواند:
- شما را در موقعیتی قرار دهد که در بهبود کارایی افراد در هنگام دستیابی به اهدافشان به آن ها کمک کنید
- به دیگران کمک کنید تا در راستای اهداف خود دست به اقدام بزنند
- افراد را به انجام رفتارهای سالم و مثبت تشویق کنید
- کمک کنید تا افراد از رفتارهای مخرب یا نامطلوب همچون انجام کارهای خطرناک و اعتیاد پرهیز نمایند
- کمک کنید تا افراد برای کنترل زندگی خود دارای قدرت و قابلیت بیشتری باشند
- کمک به بهبود کلی رفاه و خوشبختی در زندگی دیگران
هر کسی که تا به حال هدفی را دنبال کرده است احتمالاً بلافاصله متوجه شده است که برای انجام دادن کاری اولین قدم تمایل داشتن به آن کار است و دستیابی به چنین هدفی مستلزم قابلیت پایداری در برابر موانع و استقامت برای ادامه کار با وجود همهی مشکلات است.
سه ترکیب بنیادی برای انگیزه وجود دارد که عبارتند از فعالیت، مقاومت و قدرت :
- فعالیت: به معنای رفتاری است که شما برای آغاز راه خود انجام می دهید. مثلاً این رفتار می تواند شامل ثبت نام در یک مجموعه جلسات مشاوره روانکاوی باشد.
- مقاومت و پایداری: تلاش مداوم برای رسیدن به یک هدف است حتی اگر موانعی وجود داشته باشد. به عنوان نمونه ای از مقاومت می توان به گذراندن دوره های روانشناسی بیشتر برای کسب مدرک اشاره کرد، اگرچه مستلزم سرمایه گذاری قابل توجهی در وقت، انرژی و منابع است.
- قدرت: این مورد را می توان در تمرکز و نیرویی که برای رسیدن به یک هدف انجام می شود مشاهده کرد. به عنوان مثال، ممکن است دانش آموزی بدون اینکه پشتکار و تلاش زیادی انجام دهد مراحل تحصیلی را سپری کرده و پشت سر بگذارد، در صورتی که یک دانش آموز دیگر همواره تلاش کرده و به شکل مداوم به مطالعه می پردازد، یک مشارکت کنندهی فعال در مباحثات است و از فرصت های موجود در فعالیت های خارج از کلاس همچون تحقیق و پژوهش بهره می برد. دانش آموز اول از اصل قدرت پیروی نمی کند، در حالی که دانش آموز دوم با قدرت بیشتری به دنبال تحقق اهداف در نظر گرفته شده برای خویش است.
